Bebeğinizi Nasıl Tutmalısınız?
Bebeğiniz 8 haftalık oluncaya kadar kaslarını ve başını kontrol edemeyeceğinden başına elinizle mutlaka destek verin. Yatağından alırken başının altına koyduğunuz elinizi arkaya doğru kaydırarak, kolunuzun sırta ve boyna destek olmasını sağlayın. Bu sırada diğer elinizle bacaklarına destek olup, bebeği nazikçe kendinize doğru kaldırın. Kucağınızda taşırken başını kolunuzdan ya da omzunuzdan destek alacak şekilde yerleştirin.
Omuza dayalı taşıma: Bebeğinizin gazını çıkarırken veya dik pozisyonda taşımak istediğinizde; başını omzunuza dayayıp bir elinizle başını arkasından desteleyerek, öbür elinizle poposundan tutarak taşıyabilirsiniz.
Kolda taşıma: Bebeğinizin başını bir kolunuzun içine yavaşça yerleştirin. Aynı kolunuzun eliyle de bacaklarını ve poposunu kavrayın. Diğer elinizle ise vücudunu kavrayın. Bu tutuş biçimiyle bebeğiniz sizin sıcaklığınızı daha çok hissedeceğinden güvende olduğunu anlar ve tedirginliği azalır.
Yüzüstü taşıma: Bir kolunuzun iç kısmıyla yüzüstü tuttuğunuz bebeğinizin vücudunu desteklerken elinizle de yanağını ve çenesini kavrayın. Öbür elinizi de bacaklarının arkasından alttan destekleyerek tutabilirsiniz.
Yenidoğan Bebek Odası
Bebeğin Yaşadığı Odanın Isısı Ve Havası Nasıl Olmalıdır?
Bebeğin güneş gören, sık havalandırılan ve mümkün olduğu kadar az eşya bulunan bir odada tutulması önemlidir. Zamanında doğan bebekler için 22-24 ˚C, prematüreler için 24-26 ˚C oda ısısı yeterlidir. Eğer ısı bunun üzerine çıkarsa kuru ve ısınmış hava bebeğin burnunun nemli kalması gereken kısımlarını kurutur ve mikroplara daha duyarlı hale getirir.
Bebeğin giysilerini değiştirme, alt değiştirme gibi işlemlerden önce tüm malzemeler hazırlanmalı, ortam ısısı mümkünse birkaç derece artırılmalı ve işlem kısa sürede tamamlanmalıdır.
Bebeklerin sigara dumanı ile direkt veya dolaylı (başka bir odada içilmesi, içen biri ile yakın teması) temas etmemesi konusunda aile mutlaka uyarılmalıdır.
Bebek Odasının Tasarımı Nasıl Olmalıdır?
Odanın görüntü güzelliği ve şıklığı ile beraber, özellikleri, yapısı ve tasarımı çok önemlidir. Rahatlık ve emniyet bir bebeğin odasında olması gereken en önemli iki özelliktir. En uygunu evdeki gürültüden rahatsız olmayacak kadar uzak, fakat kolay kontrol edilebilir bir mesafede olan odadır.
Bebek odasının zemininin, taş, mermer veya seramik gibi soğuk ve sert bir malzeme ile kaplı olmaması gerekir, halı ise alerji, hijyen ve temizlik açısından çok uygun değildir. Ahşap veya mantar parkeler hem sıcaklık, hem yumuşaklık hem de hijyen açısından daha kullanışlıdır.
Bebeğin odasında yağlı boya yerine çabuk kuruyan, koku bırakmayan ve bakteri barındırmayan su bazlı boyalar kullanılmalıdır. Bebeğin gözlerini yormayacak, olumlu etkisi ve sakinleştirici etkiye sahip olan pastel renkler seçilebilir.
Bebeğin odası rahat havalandırılabilecek ve güneş ışığı alan aydınlık bir oda olmalıdır. Özellikle avizeden gelen ışık kuvvetli bir şekilde direkt bebeğin gözüne gelmemelidir. Gece için de az ışık veren ve emniyetli bir yerde duran gece lambaları tercih edilebilir. Bebek odasında en güvenli ışıklandırma tavandan yani bebeğin ulaşamayacağı yerden yapılmalıdır.
Bebeğin Giysileri Nasıl Olmalıdır?
Bebek giysileri, örtü ve battaniyelerinin yumuşak, pamuklu, tüy, toz çıkarmayan kumaşlardan olması önemlidir. Bebeğe kıyafet alınırken kolay giydirilip çıkarılabilmesine dikkat edilmelidir; yakası geniş, kolları bol, önden açılan ya da her iki bacağının yanlarından düğmeli ürünler kullanılabilir. Bebeğin cildini tahriş edecek nakış, etiket vb. varsa çıkarılmalı, üzerine çengelli iğne, nazar boncuğu gibi cisimler takılmamalıdır. Kurdele ya da bağları olan ürünler bebeğin boynuna dolanıp boğulmaya yol açabileceği için sakıncalıdır. Tüm giysiler giydirilmeden önce sabun veya sabun tozu ile ve bol suyla yıkanıp, ütülenmelidir.
Bebek mevsimine uygun, üşümeyecek ve terlemeyecek kalınlıktaki giysilerle, kollarını ve bacaklarını rahat hareket ettirebilecek şekilde giydirilmelidir. Bebeğe kundak yapılması veya kıyafetlerinin üzerinden olsa bile bacaklarının sıkı sarılması kalça çıkıklığına neden olabilir.
Prematüre bebeklerin vücut ısılarını koruyabilmeleri için kıyafetlerinin uygun boyutta olmasına ve vücutlarının her yerini sarmasına dikkat edilmelidir.
Yenidoğan döneminde annesinden bir kat fazla giyinmelidir. Bebeğin üşüyüp üşümediğinin kontrolü için el ve ayaklara bakılması yanıltıcı olabilir, bebeklerin dolaşım sistemi yeterince olgunlaşmadığından el ve ayaklar vücudun diğer yerlerinden daha soğuktur. Bebeğin hapşırması da üşüdüğünü göstermez. Ensesi ve giysilerin altında kalan bölgeler yeterince sıcak ve bebek de huzurlu ise ortam ısısı ve giysileri yeterli demektir. Bebeklere soğuk havada tek kat kalın bir giysi giydirilmesindense birkaç kat hafif giysi giydirilmesi daha koruyucudur. Terleyip isilik olan bebekleri daha az giydirmek gereklidir.
Bebek yürüyene dek ayakkabı gereksinimi yoktur ancak soğuktan korumak ya da giysisini tamamlamak için hafif ve hava geçirebilir özellikte (deri ya da bez ancak plastik değil) ve tabanları yumuşak patikler önerilebilir. Ayakkabı seçiminde dikkat edilmesi gerekenler şöyle özetlenebilir: Par-maklar arasında boşluk kalabilmesi için dört köşeli olmalı, ayağın doğal hareketlerine izin verebilmesi için tabanı esnek olmalı, iki-üç yaşlarında koşarken ayağından çıkmaması için bileğin üstüne kadar uzanmalı, ayağın hava almasına ve serbest hareketine olanak tanıması için delikli ve esnek üstü olan deri, bez ya da kanvas ayakkabılar seçilmeli, topuksuz ve düz tabanlı, tabanı lastik ya da tırtıklı kösele olmalı, topuğun arkası bükülmez arkalıklı olmalı, rahat olmalı, parmakla ayakkabının önüne basıldığında boşluk olmalı, arkasında da küçük parmak girecek kadar boşluk olmalı ama yürürken topuk çıkmamalıdır. Çocuğun ayağında kızarıklıklar olması ayakkabının küçüldüğünü gösterir. Ayakkabı kadar içine giyilen çorap da önemlidir. Çorap hava almayı sağlayan ve teri emen yapıda olmalıdır. Sıkı çoraplar ayağın gelişimini engellerken çok büyük çoraplar da kıvrılıp çocuğu rahatsız edebilir.
Bebeğin Altını Değiştirme
Bebeğin altını değiştirmeden önce tüm malzemeler hazırlanmalı, ortam ısısı mümkünse birkaç derece artırılmalı ve işlem kısa sürede tamamlanmalıdır.
Bebeğinizin altını değiştirmeden önce ve sonra ellerinizi yıkayın. Bebeğin altını suyla temizleyin. Yıkama şansınız yoksa alkol içermeyen, su emdirilmiş mendilleri kullanabilirsiniz, kesinlikle pudra kullanmayın.
Bebeğiniz pişik olduysa!
Anne sütü ile beslenen bebekler daha az pişik olur. Pişik olduysa;
•Altının kuru kalması için bezini sık değiştirin ve sıkı bağlamayın.
•Altını değiştirirken su ile yıkadıktan veya sildikten sonra yumuşak bir biçimde kurulayın.
•Ayrıca doktorunuzun uygun göreceği bir krem kullanabilirsiniz.
Bebeğin Banyosu Nasıl Olmalıdır?
Bebeği göbek bağı düşene dek silerek temizleyebilirsiniz. Göbek bağı ilk iki hafta içinde düşecektir. Göbek bağı düştükten 1 gün sonra da banyo yapabilir.
Banyo suyu 35-37˚C, oda ısısı 22-26 ˚C olmalıdır. Banyo suyunun uygun ısıda olduğunu dirseğinizi ya da bileğinizin iç kısmını suya sokarak anlayabilirsiniz.
Bebekler yıkanmayı severler. Sıcak mevsimlerde günaşırı yıkayabilirsiniz.
Bebeği yıkarken alerjik olmayan ürünler kullanın.
Küvet banyosu
•Ellerinizi yıkayın
•Gerekli malzemeleri hazırlayın
•Banyo küvetinin veya plastik leğenin altına havlu veya köpük yastık yerleştirin
•Banyo suyunu hazırlayın (35-37°C)
•Küvete yaklaşık 7-8 cm ılık su koyun
•Bebeği soyup, kirlileri kirli sepetine atın
•Bebeği küvete yerleştirin
•Bebek yerleştirilirken bir kol başının altından geçirin, koltuk altından sıkıca kavrayın, diğer elle iki bacağının altından tutun
•Bebeğin vücudunun alt kısmı, sonra tüm vücudunu suya sokun
•Önce yüzü yıkayın
•Bebeği omuzlarının altından tutularak kaldırın, başını geriye düşürerek boyun kıvrımlarını yıkayın
•Ilık ve temiz suyla ıslatılan pamuklu bez veya süngeri sabunlayın
•Öncelikle sizden uzak taraftan başlayarak vücudunu yukarıdan aşağıya doğru yıkayın
•En son bebeğin bez bölgesini önden arkaya doğru yıkayın
•İyice durulayın
•Bebeği dikkatlice küvetten çıkarıp havluya sarın
•Banyo sonrası saçları ve tüm vücudu, koltuk altları, kasıklar, boyun ve kulak arkası gibi kıvrım yerlerine dikkat ederek, cildi zedelemeden iyice kurulayın
•Bebeği giydirin
Tırnak bakımına özen gösterin, uzamış tırnaklarla kendisine zarar verebilir.
Bebeğin Gazı Nasıl Çıkarılır?
Bebeğinizi besledikten sonra bebeğinizin gazını uygun yöntemlerle çıkarmalısınız
•Dik bir şekilde oturun ve bebeğinizi arkadan bir elinizle destekleyerek çenesini omzunuza yerleştirin.
•Diğer elinizle sırtını sıvazlayın.
•Bu yaparken aynı zamanda sallanan bir sandalyeye oturup hafifçe sallanmanız gazını çıkarmasına yardımcı olur.
Ya da
•Bebeğinizi kucağınızda göbeği üzerinde uzandırın, bebeğin başı göğüs seviyesinden yukarda olmalıdır.
•Bu pozisyonda bebeğin sırtını sıvazlayın.
Bebeklerde Saç Bakımı
Çocukların saçlarının yıpranmaması için ılık suyla, parfümsüz ve renklendirici içermeyen sabun veya bebekler için özel üretilmiş olan şampuan kullanarak yıkanması gerekir.
Alerjileri, kızarıklığı veya kaşıntıyı önlemek için, kozmetik mağazalarda satılan ürünlerden uzak durulmalıdır. Çünkü bu ürünler temizleyici maddeler ve sentetik kokular gibi bebeğin cildini tahriş edebilecek kimyasallar içerir.
Çocuklarda kesinlikle saç kremi kullanılmamalıdır.
Çocukların saçlarını kurutmak için saç kurutma makinesi kullanılmazsa daha iyi olur. Çünkü saç kurutma makinesi özelliği itibari ile çok fazla sıcak yayan bir makinedir. Çocukların hassas ve narin saç ve saç derisi için zararlı olabilir. Çocukların saçlarını kurutmak için saç kurutma makineleri uzaktan ve ılık hava üfleme modunda kullanılmalıdır.
Bebeğinizin saçında toka veya lastik kullanmayın. Bebeklerin saçları genellikle çok ince tellidir ve aksesuarlar saçlarına zarar verebilir. Bu tip küçük aksesuarların bebek tarafından yutulması ve benzeri riskler de mevcuttur. Ayrıca saçları tamamen kurumadan bebeğinize şapka da takmamalısınız.
Bebeklerde Tırnak Bakımı
Bebeklerin tırnakları gelişimlerine paralel olarak çabuk uzar. Tırnağın uzun olması bebeğin cildine ve gözüne zarar vermesine, ayrıca tırnak altında kir birikerek bebeğin mikrop almasına neden olur. Bu sebepten tırnakları sık sık kesilmeli ve daima kısa tutulmalıdır. El tırnakları haftada 1-2 kez, ayak tırnakları ise ayda 1-2 kez kesilmelidir. Bebeğin tırnaklarını kesmek için en uygun vakit banyo yaptırmadan önce olmalı, eğer bebek rahat durmuyorsa uyuyor iken kesmek en uygun olan zamandır.
Aynı zamanda bebeğin tırnak makası ona özel olmalıdır. Bebek için yapılmış özel tırnak makası (uçları sivri olmayan) kullanılarak el tırnakları yuvarlak, ayak tırnakları düz kesilmelidir.
Yenidoğmuş Bebeğin Göbek Bakımı Nasıl Yapılır?
Göbek bağı normalde 7 – 14 günde düşer. Alt bezini göbek bağının üzerine gelecek şekilde bağlamayın ve kuru tutun, doktorunuz söylemedikçe herhangi başka bir şey sürmenize gerek yoktur.
Bu süre içerisinde bebek göbek ıslatılmadan yıkanabilir. Ancak göbek ıslatılmadan banyo yaptırmak güç olabileceğinden en güvenli yol göbek düşene dek bebeğin silinerek temizlenmesidir.
Yeni doğmuş Bebeğin Göz Bakımı Nasıl Yapılır?
Bebeğin gözlerine ayrıca bir bakım yapılmasına gerek yoktur. Gözlerinde çapaklanma olursa kaynamış soğumuş su ve temiz bir bez ile silebilirsiniz. Aşırı çapaklanma ya da akıntı varsa bebeği doktora götürmelisiniz.
Bebeklerde Ağız ve Diş Bakımı
Anne sütü ile beslenmeyen bebeklerde erken çocukluk dönemi çürüğü daha sık görülebilir. Süt dişlerinde erken çocukluk dönemi çürüğünün (biberon çürüğü) oluşmaması için beslenme sonrasında özellikle de gece uyutmadan önce, parmağa sarılan gazlı bez veya bir tülbent parçası ile dişlerin üzeri silerek temizlenmelidir. Akşam temizliği son beslenmesinden sonra, tam yatma vaktinde yapıldığı takdirde etkilidir. Eğer dişler günde bir kez temizlenecekse bunun için en kritik zaman dilimi budur.
Demir preparatları asitli içeceklerle birlikte alındığında kahverengi boyanma meydana geleceğinden, portakal suyu gibi asitli içecekler yerine su ile verilmelidir.